Sürekli iyileştirme hikayeleri Sakichi Toyoda ile devam ediyor. Toyoda, Toyota sisteminde yer alan iki konunun, Jidoka ve 5 neden analizinin ortaya çıkmasını sağladı. Hayatı buluşlar ve girişimcilik ile dolu…

5 neden analizi

Sakichi 5 Neden kavramını geliştirdi. Yöntem basit ama etkiliydi.

Bir sorun oluştuğunda, sorunun kaynağını bulmaya çalışmak için beş kez “neden” diye sorun. Ardından bulduğunuz kök nedenin ortaya çıkmasını önlemek için eyleme geçin. Şimdi bu araç, Toyota Üretim Sistemine girişin bir parçası olarak verilen problem çözme eğitiminin kritik bir bileşenidir.

5 Neden yöntemi, “neden” sorusu beş kez tekrarlandığında, problemin çözümünün netleşmesini sağlar. Bu nedenle günümüzde sorunları çözmek, kaliteyi iyileştirmek ve maliyetleri azaltmak için yalın metodolojilerin uygulanmasının bir parçası olarak kullanılıyor.

Sakichi Toyoda – İcatlar & Jidoka

Sakichi Toyoda, 20’li yaşlarında Tokyo’ya seyahat etti. Orada modern fabrikaları ve en son makineleri gördü. Bunlar onu büyüledi, onda makineler ve motorlar için bir tutku uyandırdı. Köyüne dönen Sakichi, etrafındaki tanıdık nesnelerden başlayarak araştırmasını yapmaya başladı.

Toyota Ahşap El Tezgahı

Sakichi ilk icadı olan Toyota Ahşap El Tezgahını 1890 yılında tamamladı.

Önceki dokuma tezgahları ile bu tezgahın farkı;

• Toyoda ahşap el dokuma tezgahının çalışması için iki yerine yalnızca bir el gerekiyordu.
• Dokuma kumaşın pürüzlerini ortadan kaldırarak kaliteyi artırdı.
• Verimliliği yüzde 40-50 oranında artırdı.

Hız ve genel verimlilikte daha fazla iyileştirme yapmak istiyordu. Ancak dokuma tezgahı hala manuel olarak çalıştırılıyordu. Bu yüzden Sakichi dikkatini yeni bir icada çevirdi.

1892’de, Toyoda ahşap el tezgahlarından birkaçını kullanan küçük bir fabrika kurdu. Bunu şu nedenlerle yaptı:

• İcat etme faaliyetlerini daha iyi sürdürmek için finansal bağımsızlık istedi.
• Çabalarını desteklemek için paraya ihtiyacı vardı.
• Buluşunu müşterilere güvenle tavsiye edebileceğini düşündü. Çünkü buluşunun üstün performansını doğrulayacaktı.

Jidoka – Otonom otomasyon / Elektrikli dokuma tezgahı

Uzun yıllar tezgah sistemlerini geliştirmeye odaklandı. Sonunda Kasım 1896’da Toyoda Power Loom’u icat etti. Ahşap ve demir kombinasyonundan yapılan ve buharla çalışan dokuma tezgahıydı. Aynı zamanda Japonya’nın ilk elektrikli dokuma tezgahıydı.

Dökülme, toplama ve dövme hareketlerinin tümü buharla çalışıyordu. Ayrıca atkı otomatik durdurma mekanizması ile donatılmıştı. Jidoka kavramı, herhangi bir iplik koptuğunda otomatik olarak duran bu dokuma tezgahı ile ortaya çıktı. Önceden, bir iplik koptuğunda, dokuma tezgahından yığınla hatalı kumaş çıkıyordu. Bu nedenle her makinenin bir operatör tarafından izlenmesi gerekiyordu. Yeni tezgahta ise bir operatör birçok makineyi kontrol edebiliyordu.

Makine nispeten ucuzdu, üretkenliği ve kaliteyi büyük ölçüde artırdı.

Yeni dokuma tezgahının olağanüstü performansını ilk fark edenlerden biri, Tohachi Ishikawa adlı bir müşterisiydi. Bir dokuma işletmesi açmayı teklif etti. O ve Sakichi ortak oldular, Okkawa Mempu Co.’yu kurdular. Yeni dokuma tezgahında dokunan yüksek kaliteli pamuklu kumaş, mükemmelliğiyle ün kazandı.

Yeni icatlar devam ediyor

Sakichi, makinelerini geliştirme çabalarına devam etti. Atkı bittiğinde, yeniden doldurmak için dokuma tezgahının durdurulması gerekiyordu. Bu kesinti süresi, operasyonel verimliliği büyük ölçüde azaltıyordu. Bunu düşünerek atkı bittiğinde mekiği otomatik olarak değiştirebilecek bir alet icat etmeye odaklandı.

İlk otomatik mekik değiştirme mekanizmasını 1903’te icat etti. Bu sayede makinenin çalışmasını durdurmadan atkı ipliği otomatik olarak dolduruluyordu. Daha sonra bu mekanizmayı kullanarak dünyanın ilk mekik değiştirme otomatik dokuma tezgahı Tip T’yi üretti. Kanegafuchi Boseki Co., bu mekik değiştirme mekanizmasını geniş tezgahlarına bağladı. Performans testini üstlendi. Ancak test sonuçları o kadar olumlu değildi, çünkü Sakichi binayı ve ön testleri başkalarına emanet etmişti.
Bunun sonucunda, bir ürünün dikkatli bir şekilde üretilmedikçe ve ticari denemede tamamen tatmin edici sonuçlarla tamamen test edilmedikçe asla satılmaması gerektiğine inandı.

Geliştirilmiş çözgü salma mekanizması olan bir Toyota elektrikli dokuma tezgahını 1905’te icat etti. Ayrıca tezgah ahşap ve çelikten yapılmıştı. Ardından tezgahı geliştirdi. 1906 yılında yeni geliştirdiği tezgahta verimliliği ve kumaş kalitesini büyük ölçüde artırdı.

1906’da kumaşı optimal bir dairesel hareketle dokuyan, enerji verimli dairesel bir dokuma tezgahı icat etti. O zamana kadar, dokuma tezgahları, atkı ve dokuma taşıyan mekiği hareket ettirmek için yatay bir karşılıklı hareket kullanırdı. Buna karşılık, o, dairesel dokuma tezgahı, mekiği hareket ettirmek için dairesel bir hareket kullandı. Atkı atma işlemleri sessiz ve kesintisiz bir şekilde yapılıyordu.

Yeni bir problem: İplik

İşte yeni bir sorunla karşılaştı: İplik. İpliğin kalitesi güvenilir değilse, iplik koptuğunda, hatanın dokuma tezgahında mı yoksa iplikte mi olduğunu söylemek mümkün değildi. Böylece Sakichi, daha yüksek kaliteli iplik tedariğine sahip olduğundan emin olmak için kendi iplik fabrikasını işletmeye karar verdi.

1914 yılında Sakichi, fabrikada yeni eğirme tesislerini tanıttı. Firmanın adını, Toyoda Jido Boshoku Kojo (Toyoda Otomatik Eğirme ve Dokuma Fabrikası) olarak revize etti. Çünkü işletme eğirme faaliyetlerine de başlamıştı. Birinci Dünya Savaşı sırasındaki ekonomik koşullardan yararlanan eğirme ve dokuma işi, yıldan yıla genişlemeye devam etti. Toyoda Otomatik Tezgah İşleri bir kişinin yönetemeyeceği kadar büyüdü. 30 Ocak 1918’de Toyoda Boshoku Corporation’ı kurdu.

Deneme, girişim, buluş ve yeniliklerle dolu bir hayat… Sürekli iyileştirme hikayeleri bol bir hayat.

Sakichi – Toyoda Prensipleri

Sakichi Toyoda, Ekim 1930’da vefat etti. Toyoda şirketlerinin üst yönetimi, kurumsal felsefeyi ifade etmek ve tüm çalışanlara aşılamak için, Sakichi Toyoda’nın ruhunu net bir şekilde ifade etmek üzere “Toyoda İlkeleri”ni bir araya getirdi.

• Daima görevlerinize sadık kalın, böylece şirkete ve genel iyiliğe katkıda bulunun.
• Daima çalışkan ve yaratıcı olun, çağın ilerisinde kalmaya çalışın.
• Daima pratik olun ve uçarılıktan kaçının.
• İşyerinde her zaman sıcak ve samimi bir ev ortamı oluşturmaya çalışın.
• Manevi konulara her zaman saygı gösterin ve her zaman minnettar olmayı unutmayın.

Sürekli iyileştirme hikayelerinin 1.sinde Peronnet, Taylor ve Shewart’tan bahsetmiştik. Sürekli iyileştirme hikayeleri 2.bölümde Henry Ford vardı. 3.bölümde konuğumuz Frank George Woollard’tı.

Kaynaklar

https://www.shmula.com/sakichi-toyoda/7796/

https://www.toyota-industries.com/company/history/toyoda_sakichi/