Endüstri 4.0, iyileştirme çalışmalarını nasıl etkiler? Endüstri 4.0 ve iyileştirme nasıl bir araya gelir? Geleceğe yeterince hazır mıyız?
Akıllı üretim kavramını daha iyi anlamak için, işimize veya benzer işlere nasıl uygulanabileceğini düşünelim. Bir üretim operasyonunda Endüstri 4.0’ın değerini anlamaya yardımcı olabilecek üç kullanım durumu şunlardır:
- Tedarik zinciri yönetimi ve optimizasyonu
- Kestirimci bakım
- Varlık izleme ve optimizasyon

- Tedarik zinciri yönetimi ve optimizasyonu — Endüstri 4.0 çözümleri, işletmelere tedarik zincirlerinin tamamında daha fazla iç görü, kontrol ve veri görünürlüğü sağlar. Tedarik zinciri yönetimi yeteneklerinden yararlanarak şirketler, ürün ve hizmetleri pazara daha hızlı, daha ucuz ve daha kaliteli bir şekilde sunabilir.
- Kestirimci bakım / analitik — Endüstri 4.0 çözümleri, üreticilere, potansiyel sorunların ne zaman ortaya çıkacağını tahmin etme yeteneği verir. Fabrikanızda IoT sistemleri olmadan, önleyici bakım rutin veya zamana bağlı olarak gerçekleşir. Başka bir deyişle, manuel bir görevdir. IoT sistemleri uygulandığında, önleyici bakım çok daha otomatik ve kolaylaştırılmıştır. Sistemler, sorunların ne zaman ortaya çıktığını veya makinelerin düzeltilmesi gerektiğini algılayabilir. Bu şekilde potansiyel sorunları daha büyük sorunlara dönüşmeden çözmeniz için sizi güçlendirebilir. Tahmine dayalı analitik:
- Şirketlerin sadece “ne oldu?” veya “neden oldu?” gibi tepkisel sorular sormalarına değil.
- Aynı zamanda “ne olacak” ve “neler yapabiliriz?” proaktif sorularını sormalarına da olanak tanır. Bu tür analitik, üreticilerin önleyici bakımdan kestirimci bakıma geçmesini sağlar.
- Varlık izleme ve optimizasyon — Tedarik zincirinin her aşamasındaki varlıkların izlenebilmesi ne sağlar?
- Daha verimli olmalarına yardımcı olur.
- Envanterin izlenmesi ile potansiyel iyileştirme kaynaklarını ortaya koyar.
- Kalite iyileştirme fırsatlarını ortaya çıkarır.
- Optimizasyon fırsatlarının nabzını daha iyi tutmalarına olanak tanır.
Bir fabrikada IoT ile çalışırsak, dünya çapındaki varlıklarımızı daha iyi görebiliriz. Varlık transferleri, elden çıkarmalar, yeniden sınıflandırmalar ve ayarlamalar gibi standart varlık yönetimi görevleri, merkezi olarak ve gerçek zamanlı olarak kolaylaştırılabilir ve yönetilebilir.
Dünya Ekonomik Forumu (WEF) Raporu
Dünya Ekonomik Forumu’nun 2018 raporu, Endüstri 4.0’a en çok kimin hazır olduğunu incelemiş. Değerlendirme, bugünkü performanstan ziyade geleceğe hazır olma durumunu ölçüyor. Yalnızca bir ülke içindeki en yüksek performanslı alanları değil, tüm ülkeyi ortalama olarak değerlendiriyor. Bir ülke içindeki alt-bölgesel farklılaşmalara da bakmıyor. Yani Türkiye’de bu alanlarda ortalamanın üstünde olan firmalar ya da bölgeler olması dikkate alınmıyor.
Üretimin geleceğe hazır olup olmaması konusunda incelenen başlıklar şu şekilde:
- Teknoloji ve Yenilik
- İnsan Sermayesi
- Küresel Ticaret ve Yatırım
- Kurumsal Çerçeve
- Sürdürülebilir Üretim
- Talep Ortamı
Bu rapora göre ülkeler 4 alanda gruplanıyor:
- Leading (Lider)
- High potential (Yüksek potansiyel)
- Legacy (Miras yiyen)
- Nascent (Gelişmekte olan)

WEF Raporu – Ülkeler Karşılaştırması
Ülkeler karşılaştırmasına göre iyi ve geliştirilmesi gereken yerler:
- Değerlendirmeye dahil olan 100 ülke ve ekonomiden, Avrupa, Kuzey Amerika ve Doğu Asya’dan yalnızca 25 ülke önde gelen ülkelerdir.
Tüm ülkelerde, KOBİ’leri yolculuğa dahil etmek küresel bir zorluktur. Çünkü bu şirketler farklı seviyelerde farkındalık, anlayış ve yatırım yetenekine sahipler. - Üretim sistemlerinin dönüşümünde ilerledikçe, farklı ülkelerde farklı yollar ortaya çıkacaktır. Düşük maliyetli işgücü destinasyonları olan bazı ülkeler, mevcut paradigma ile yakın vadede geleneksel üretim fırsatlarını yakalamaya çalışabilir. Diğer yol, bazı alanlarda gelişmiş imalat ve diğer alanlarda geleneksel üretimi takip eden ikili bir yaklaşım izlemek olabilir.
- Dönüşüm yolculuğunun başındayız. İdeal puan 10 iken, en güçlü Japonya 8.99 puana sahip. En gelişmiş ve karmaşık ülkeler bile dünyanın her yerinde güçlü değil. Farklı alt bölgelerin farklı seviyeleri olduğu için ülkelerin hazır olma durumları da değişiyor.
- Önde gelen ülkeler, hazırlığı gerçek dönüşüme dönüştürmeli. Bunun için gelişen teknolojileri tasarlamalı, test etmeli ve öncülük etmeli. Miras yiyen ülkelerin, daha gelişmiş üretim sunabilen önde gelen ülkeler ile daha düşük maliyetli işçilik sunan gelişmekte olan ülkeler arasında sıkışmaktan kaçınması gerekiyor. Bu, kurumsal çerçevenin iyileştirilmesi, beşeri sermayeye yatırım yapılması ve teknoloji platformları ile inovasyon kapasitesinin artırılmasıyla başlar. Çünkü bu alanlar mevcutta bu ülkelerin ortalama olarak en kötü performans gösterdiği üç alan.
- Gelişen teknolojilerde fırsat var. Büyük olasılıkla bir sıçrama yapmak için en iyi konumda olanlar: Yüksek Potansiyel ülkeler, gelişmekte olanlar. Bu ülkeler geniş bir üretim tabanına sahip değiller. Ancak yeni üretim paradigmasındaki sıçrama fırsatlarından yararlanmak için gerekli kaynaklara ve yeteneklerin doğru kombinasyonuna sahipler. Bununla birlikte ülkelerin aşağıdaki soruları içeren bir stratejiye sahip olması gerekiyor :
- En umut verici seçenekler hangileri?
- Bu fırsatları yakalamak için neye ihtiyaçları var?
Endüstri 4.0 neleri değiştirecek?
- Endüstri 4.0, küresel değer zincirlerinde seçici bir şekilde yeniden şekillendirmeyi ve diğer yapısal değişiklikleri tetikleyecektir. Eylemsizlik, küresel değer zincirlerini değiştirmenin önündeki en büyük engellerden biridir. Çünkü çoğu endüstride üretimi bir yerden diğerine taşımak çok maliyetli. Gelişmekte olan teknolojilerin benimsenmesi, üretim faaliyetlerini kaydırmak için maliyet-fayda denklemini değiştirecektir. Örneğin, son birkaç yıldır dış kaynak kullanımı yapan ülkeler, artık bu üretim faaliyetlerini tüketici tabanlarına daha yakın olacak şekilde yapılandırabilir.
- Üretimin geleceğine hazır olmak, yalnızca ulusal değil, küresel ve bölgesel çözümler gerektirir. Üretimin geleceğinde rekabet etmek isteyen ülkelerin kolaylaştırıcılara yatırım yapmaları gerekiyor. Gelecekteki fırsatlardan yararlanmak ve üretim tabanlarını inşa etmek veya değiştirmek için bir strateji geliştirmeliyiz. Örneğin, küresel olarak bağlantılı üretim sistemleri yalnızca gelişmiş teknolojiyi değil, aynı zamanda çeşitli standartlar, normlar ile birlikte çalışabilirlik gerektirir.
- Dönüşümü hızlandırmak için kamu-özel işbirliği için yeni ve yenilikçi yaklaşımlara ihtiyaç vardır. Özellikle Miras yiyen ve gelişmekte olan ülkeler, makro düzeydeki zorluklarla mücadelede özel sektörü daha aktif kullanarak hazırlık ve dönüşümü hızlandırabilir.
Endüstri 4.0 ve İyileştirme – WEF Raporu ve Türkiye
Endüstri 4.0 ve Yalın nasıl kesişiyor blog yazımızda iyileştirmelerle kesişim noktalarından bahsetmiştik.
Bu uygulamalar ile analitik karmaşıklığı yüksek olan verileri almaya ve kullanmaya başlayabileceğiz. Sonra mevcut süreçlerimizi daha iyi değerlendirmemizi ve iyileştirmemizi sağlayacak.
Türkiye, Miras yiyen ülkeler arasında. Yani mevcut durumda güçlü, ancak geleceği riskli ülkeler arasında.
Geleceğe hazırlanmak için Endüstri 4.0 çözümlerinden faydalanmak ve strateji oluşturma gerektiği açık. Kurumsal çerçevenin iyileştirilmesi, beşeri sermayeye yatırım yapılması ve teknoloji platformları ile inovasyon kalitesinin artırılması araştırmaya göre içinde bulunduğumuz ülkeler grubundaki en eksik yanlar.
Her dönüşümde, iyileştirmede ve değişimde olduğu gibi burada da yolu belirlemek ilk adım. Ardından yolun içindeki adımların tanımlanmasını yapabiliriz. Kurumsal çerçeve başlığı, devlet kurumlarının, kuralların ve düzenlemelerin teknolojik gelişmeye, yeni işletmelere ve gelişmiş üretime yön vermedeki etkinliğini değerlendiriyor. Örneğin kurumsal çerçevenin iyileştirilmesi için alt başlıklarla ilgili neler yapacağımızı belirleyerek başlayabiliriz:
- Verimlilik düzenleyici
- Yolsuzluk vakası
- Hükümetin gelecekteki yönelimi
- Hukuk kuralları
Raporun 237.sayfasında Türkiye’nin tüm başlıklarındaki değerlendirmesini görebiliyoruz. Geleceğe hazırlanmak için adım atmanın vakti çoktan geldi de geçiyor. Her zaman olduğu gibi değerlendirme verilerini kullanarak yolumuza karar vermeliyiz.
Raporu ekte bulabilirsiniz.
Kaynaklar :
https://www.epicor.com/en-in/resource-center/articles/what-is-industry-4-0/